Znaczenie koszy dachowych, ich rodzaje i konserwacja

Kosz dachowy to miejsce, w którym stykają się dwie powierzchnie dachu. Każda płaszczyzna dachu ma warstwę gontów, które muszą gładko przecinać się w koszu, nawet jeśli są ułożone pod nieco innymi kątami. Kosz na dachu powstaje, gdy dwie części dachu stykają się pod kątem mniejszym niż 180 stopni.

Kosz dachowy jest trudną do zainstalowania częścią dachu. Woda z obu płaszczyzn dachu jest kierowana do kosza, więc gromadzi on jej najwięcej. Z tych względów kosz dachowy jest podatny na zużywanie i jest miejscem na dachu, w którym zachodzi największe prawdopodobieństwo przecieku. Zastosowanie kosza dachowego jest bardzo istotne, gdyż jest on niezbędny do zmniejszenia ryzyka uszkodzenia dachu z powodu długotrwałego narażenia na działanie wilgoci. Pomaga on też zwalczać pleśń i glony.

Rodzaje koszy dachowych i sposoby ich montażu

Istnieją trzy główne typy koszy dachowych: plecione, zamknięte i otwarte. Istnieje również podtyp otwartego kosza metalowego, zwany koszem kalifornijskim. Każdy typ ma swoje zalety i wady.

Kosze plecione

W przypadku wykonania kosza plecionego, gonty są splatane razem przez kosz. Dekarz układa gonty na obu płaszczyznach jednocześnie. Gdy dotrze do kosza, splata gonty z każdej płaszczyzny razem, bez konieczności ich przycinania. Pleciony kosz tworzy ciągły wygląd. Wyzwaniem jest jednak precyzyjne umieszczenie splotu w środku kosza.

Kosze plecione nie oszczędzają czasu ani materiałów dekarza w porównaniu z koszami ciętymi w sposób zamknięty. Uzyskanie prawidłowego splotu może zająć więcej czasu niż proste cięcie, które dekarz musi wykonać w przypadku kosza z wycięciem zamkniętym. W związku z tym kosze plecione są obecnie rzadko spotykane.

Kosze zamknięte

Zamknięty kosz dachowy można rozpoznać po prostej linii przyciętych gontów biegnącej w przybliżeniu przez środek kosza. Aby uzyskać taki wygląd, dekarz najpierw układa gonty na jednej płaszczyźnie dachu. Zatrzymują się one mniej więcej 30 cm za środkiem kosza. Następnie instaluje się gonty na drugiej płaszczyźnie, pozwalając im zachodzić na pierwszą warstwę. Na koniec przycina się drugą warstwę gontów w linii prostej, 5 cm od środka kosza. W wyniku takiego sposobu montażu górna warstwa gontów zachodzi na dolną o kilka centymetrów.

Kosze otwarte

Otwarty kosz pozwala uniknąć problemu łączenia ze sobą gontów z dwóch płaszczyzn dachu. Zamiast tego profesjonalni dekarze montują wzdłuż kosza metalową obróbkę blacharską, najlepiej z ocynkowanej lub malowanej stali, choć stosuje się też aluminium. Po obróbce kosza układa się gonty i przycina gonty z obu stron tak, aby część metalu pozostała odsłonięta.

Otwarte kosze dachowe zapewniają doskonałą wydajność i wygodę, zwłaszcza jeśli chodzi o zrzucanie śniegu. Kosze te działają lepiej również dlatego, że nie wymagają tak dużej ilości gwoździ w koszu. Zamiast tego dekarze powinni wbijać gwoździe tylko na krawędziach kołnierza, który jest wystarczająco daleko od środka kosza, aby był bezpieczny. Większość właścicieli domów stwierdza również, że podoba im się wykończenie takiego kosza dachowego, ponieważ definiują one każdą płaszczyznę dachu. Z drugiej strony, otwarty kosz metalowy może być droższy niż inne rodzaje instalacji. Dekarz będzie musiał wybrać, kupić i przywieźć na miejsce pracy materiał do obróbki blacharskiej. Aby go zainstalować, trzeba będzie wyznaczyć linie kredą i przyciąć wiele gontów.

Kosze kalifornijskie

Kosz kalifornijski jest odmianą otwartego kosza na dachu metalowym. Ma on metalową obróbkę blacharską na środku. Ma to na celu zaoszczędzenie dekarzom czasu, ponieważ nie muszą oni przycinać gontów dla tej metody.

Aby zainstalować kosz tego rodzaju, profesjonalni dekarze stosują obróbkę blachy, a następnie nakładają gonty obok kołnierza po ich stronie, równolegle do linii środkowej kosza. Kolorowa część gontu jest skierowana w stronę centrum doliny. Kalifornijski kosz dachowy wykonuje się odpowiednio na dachach o dużym nachyleniu. Na stromych dachach nachylonych mniej prawdopodobne jest przemieszczanie się wody wzdłuż dachu. Na dachach o niskim nachyleniu, woda może przemieszczać się na boki i może dostać się pod poziomo ułożone wgłębne gonty.

Konserwacja kosza dachowego

Ponieważ kosz jest bardzo wrażliwym obszarem dachu, należy szybko reagować na wszelkie oznaki, że może on nie być w najlepszym stanie. Jest o wiele bardziej opłacalne i mniej kłopotliwe, aby naprawić kosz dachowy, zanim dojdzie do przecieku. Każdy z poniższych objawów może wskazywać, że nadszedł czas, aby naprawić kosz dachowy:

• Zawinięte gonty. Jeśli posiadasz kosz dachowy o zamkniętym przekroju, mógł on mieć wpuszczane lub podniesione gonty wzdłuż krawędzi cięcia, w tym przy zakończeniu kosza dachowego. Woda może przedostawać się za te gonty, jeśli ten problem nie zostanie naprawiony.
• Wyboje. W koszach o zamkniętym cięciu, kalifornijskich i plecionych mogą pojawić się nierówności, zwłaszcza jeśli dach ma gonty laminowane. Najlepiej jest naprawić te nierówności poprzez zainstalowanie otwartych metalowych koszy.
• Luźne granulki. Większe ilości wody spływającej po zamkniętym koszu mogą spowodować erozję granulek gontu. Jeżeli dach nie został dopiero co zainstalowany, należy zająć się luźnymi granulkami. Taka sytuacja pojawia się też, gdy uszkodzona zostaje rynna koszowa.
• Przecieki poniżej kosza. Nieszczelność dachu nie zawsze pojawia się bezpośrednio pod punktem odpływowym. Jeśli jednak podejrzewana jest nieszczelność, która umożliwia przedostawanie się wody na koryto dachowe, rozsądnie jest od razu to sprawdzić.

Profil obróbki doliny dachowej

Obróbki dolinowe występują również w dwóch różnych kształtach lub profilach. Większość obróbek dolinowych jest karbowana w środku, więc ma kształt litery "W". Środek "W" działa jako bariera dla wody deszczowej. Bariera ta spowalnia wodę, gdy próbuje ona przejść z jednej strony kołnierza na drugą. Kołnierz typu "W" jest przydatny, gdy płaszczyzny dachu mają różne nachylenia, np. gdy lukarna styka się z płaszczyzną dachu i zahacza o krokwie koszowe. Bez bariery w kołnierzu, woda może spieszyć z płaszczyzny o większym nachyleniu na gonty na płaszczyźnie o mniejszym nachyleniu, a nawet pod nimi.