Przygotowywanie ryb, serów, czy wędlin we własnej ogrodowej wędzarce jest nie tylko hobby, ale też sposób na zdrowszą dietę. Wyroby spod własnej ręki pozbawione są substancji konserwujących, wzmacniaczy smaku, czy chemikaliów koloryzujących, które znajdują się w składzie analogicznych standardowych wyrobów dostępnych w sklepach. Jednak aby wędzonka z własnego urządzenia była naprawdę zdrowa, trzeba wędzarkę odrdzewiać, solidnie czyścić i chronić przed powstawaniem pleśni. Odpowiednia eksploatacja i czyszczenie jest też kluczem do tego, aby wędzarka ogrodowa służyła nam przez długie lata.
Mówimy oczywiście o wędzarce stalowej, która jest wyborem oczywistym, gdy zależy nam na urządzeniu, którego utrzymywanie w czystości będzie względnie łatwe. Do wędzarek drewnianych wielu z nas ma ogromny sentyment, jednak trzeba przyznać, że już po kilku sezonach możemy odczuć, jak kłopotliwa jest konserwacja urządzenia tego typu. Konieczne jest impregnowanie drewna, solidne zabezpieczanie konstrukcji przed działalnością szkodników, ciągłe kontrolowanie stanu ścianek, wyplenianie grzybów. Nie ma też mowy o tym, aby wędzarkę drewnianą ustawić na dłużej w każdym dowolnym miejscu, bo drewno to nie stal nierdzewna, która zniesie każde warunki atmosferyczne. Nie da się jej tak bezproblemowo i szybko umyć, jak model ze stali nierdzewnej.
Podstawą w dbaniu o wędzarkę stalową jest regularne usuwanie osadów, przypaleń i osmolenia ścianek. Warto myć wędzarkę po każdym użyciu. Im częściej będziemy to robili, tym dbanie o wędzarkę będzie prostsze. Do czyszczenia ścianek od wewnątrz warto użyć wody (nie musi być ciepła, wystarczająca będzie ta z ogrodowego węża) i środka czyszczącego. Może to być zwykły detergent, jakiego używamy w kuchni: płyn do mycia naczyń lub płyn do usuwania przypaleń na kuchenkach elektrycznych. Przydatna może być też woda z octem.
W sklepach znajdziemy specjalistyczne środki, które są dedykowane czyszczeniu metalu z osmoleń. O tym, czy działają lepiej niż zwykły detergent, decyduje najczęściej… cena jednego i drugiego. Oznacza to, że warto wypróbować droższy specyfik, jednak trzeba też pamiętać, że czyszczenie wędzarki jest efektywne, gdy się po prostu do tego przyłożymy. Dokładne szorowanie z lekkim naciskiem, spłukiwanie i powtarzanie procedury jest kluczem do sukcesu, często niezależnie od tego, jak dobrej jakości chemii czyszczącej użyjemy. Dobierając środki czyszczące do wędzarki używajmy tych, które mają w składzie kwas cytrynowy, fosforowy, szczawiowy lub azotowy. Unikajmy natomiast kwasu solnego, który może doprowadzić do uszkodzeń mechanicznych na powierzchni stali nierdzewnej.
Kolejny istotny aspekt, jeśli chodzi o dbanie o wędzarkę, to ochrona przed rdzą. Mimo że modele wykonane ze stali nierdzewnej mają bardzo wysoką odporność na korozję, to jednak nie da się jej w zupełności wyeliminować. Wystarczy, że warstwa stali na powierzchni ścianek urządzenia zostanie naruszona, aby wkradła się tam już rdza. Czyszczenie wędzarki z rdzy jest skuteczne, gdy użyjemy past trawiących i pasywujących. Skuteczny jest też dziesięcioprocentowy kwas fosforowy (bezpośrednio po jego aplikacji, trzeba przemyć wędzarnię amoniakiem).
Jak widać, czyszczenie i konserwacja wędzarki jest pracochłonne. Należy być jednak pewnym, że regularne czyszczenie jej z osadów, usuwanie i zapobieganie rdzy sprawią, że jedzenie, jakie uwędzimy na urządzeniu będzie nie tylko zdrowsze, ale też sama wędzarka będzie służyła nam przez wiele lat.
